Verhalen uit de buurt

Hoe ontstaat een levendige buurt?

1 juli 2025

Een buurt bruist pas écht leeft als er iets te beleven valt. Om dit te bereiken is de juiste mix van wonen, werken, ontmoeten en ontspannen cruciaal. Net die dynamiek trekt mensen aan, en brengt mensen samen. Als buurtontwikkelaar staat dit centraal bij al onze projecten – onze collega’s van de Matexi Neighbourhood Studio lichten toe hoe we buurten creëren die bruisen van energie én menselijke verbinding.

De Neighbourhood Studio van Matexi is een team van experten dat onze Project Developers ondersteunt in hun samenwerking met steden en gemeenten over heel België. Ze faciliteren co-creatie en dialoog, en dragen bij aan de opmaak van masterplannen die respectvol omgaan met de lokale gemeenschap, en die via thema’s zoals mobiliteit, biodiversiteit, energietransitie, en betaalbaarheid een meerwaarde bieden. Hun diepgaande expertise en praktijkervaring zorgt ervoor dat bruisende, levendige buurten werkelijkheid worden.

Anne Begon, Design Manager Urban Planning: “Levendigheid in een buurt ontstaat dankzij een aantrekkelijke combinatie van voorzieningen en functies. Daarvoor moet je bijvoorbeeld aangenaam wonen combineren met ruimte voor lokaal ondernemerschap en winkels, maar ook met horeca en ontspanningsmogelijkheden.

Wij beginnen daarom elk project met een diepgaande analyse van de bestaande situatie, met behulp van onze zogenaamde “Buurtscan”. Dit helpt ons om goed te begrijpen hoe de huidige gemeenschap eruitziet en wat de sterktes en mogelijke noden van de buurt zijn. Door hierop in te spelen in ons ontwerp, en een slimme combinatie van verschillende functies te voorzien, zorgen we ervoor dat er altijd bedrijvigheid is, waardoor de buurt nooit leeg, donker of onveilig aanvoelt.”

“Naast functies is sociaal contact uiteraard cruciaal: wat zorgt ervoor dat mensen hun buren kennen en spontaan een babbeltje slaan? Ook dit kunnen we met onze ontwerpen een duwtje in de rug geven. Enerzijds spelen een doordachte ruimtelijke aanleg en architectuur een rol, door bijvoorbeeld natuurlijke ontmoetingsplaatsen, of aangename gemeenschappelijke ruimte te voorzien. Anderzijds spelen ook minder tastbare aspecten een rol: elke buurt heeft een eigen geschiedenis, mate van diversiteit, en een manier van omgaan met elkaar. Door ons bewust te zijn van deze lokale verschillen en bestaande gemeenschapsprojecten kunnen we het karakter van een buurt respecteren en nieuwe bewoners snel betrekken”, vult Ann Cooremans, Urban Designer aan.

“We mogen ook niet onderschatten hoe sterk gemeenschapsgevoel en identiteit versterkt worden door de visuele herkenbaarheid van een buurt”, zegt Sabine Ceelen, Design Expert Architecture. “Door gebouwen, infrastructuur en publieke ruimtes de juiste vorm, verhoudingen, en detaillering te geven, zorgen we ervoor dat projecten in het totale plaatje passen. Hierdoor kunnen mensen zich beter met elkaar en de buurt identificeren. Daarom maken we bij elke buurtontwikkeling een beeldkwaliteitsplan op, waarin we de vormgeving, materiaalkeuzes, gevelgeleding en kleurnuances van bebouwing en omgevingsaanleg bepalen. Waardevolle historische gebouwen proberen we te integreren in de specifieke buurtdynamiek om ze via een actuele invulling een nieuwe toekomst te geven. Tijdens de ontwikkeling van de buurt bieden we in leegstaande gebouwen ruimte aan tijdelijke bestemmingen. Die kunnen een strategische rol spelen en de socio-economische ontwikkeling en beleving van de buurt een impuls geven. Zo creëren we bedrijvigheid en brengen we de omwonenden van een nieuwe buurt alvast samen.”

Nick Preem, Urban Designer: “Cruciaal hierbij is dat levendige buurten mét de buurt worden gerealiseerd. Door een buurt participatief te ontwikkelen - met aandacht voor zowel huidige als toekomstige buurtbewoners, het lokale bestuur, en alle andere betrokken stakeholders - komen we uiteindelijk tot een buurt die gedragen wordt door de gemeenschap. Participatie en co-creatie zijn dus belangrijke uitgangspunten. Op die manier bouwen we aan buurten met een breed gedragen visie, waar mensen zich verbonden voelen van bij het begin. Zo ontstaan échte levendige buurten!”

De drie ingrediënten voor een levendige buurt zijn dus een dynamische mix van de juiste functies, een omgeving die connectie stimuleert en visuele cohesie uitstraalt, en de betrokkenheid van belanghebbenden.